Financiële informatie en werk
Wanneer een dierbare de diagnose kanker krijgt, komt er veel op jullie af. Wat met je werk? Welke verloven en premies kan je als patiënt en mantelzorger aanvragen? In onderstaande tekst geven we je een aantal zaken hieromtrent mee
Wat vind je hier?
We willen alvast even benadrukken om je steeds goed te informeren over financiële ondersteuning, tegemoetkomingen, terugbetalingen, verloven… Het is namelijk mogelijk dat deze in de loop van de tijd kunnen veranderen.
Wat met je werk?
Financiële tussenkomsten voor de patiënt
Als werknemer meld je je direct ziek met een medisch attest. Het is belangrijk contact te nemen met de werkgever om verschillende redenen: hij zal je vast ook op weg kunnen helpen naar wat je verder moet ondernemen, hoe het financieel zal geregeld worden, welke mogelijkheden of extra’s de werkgever voorziet enz. Het laat de werkgever ook toe om maximaal rekening te houden met de behoeften van de patiënt/werknemer, zo kan er gepraat worden over verdere informatiedeling, gewenst contact houden met collega’s of juist niet en zo verder. Iedereen heeft daarin eigen behoeften maar erover praten is zeker een goed idee. Dat kan ook later in het ziekteproces.
In eerste instantie ontvang je een gewaarborgd loon van je werkgever. Bij een langere afwezigheid ontvang je van je mutualiteit een uitkering op basis van ingevulde informatie.
Als zelfstandige meld je je ziekte binnen 7 dagen bij je mutualiteit met een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. Bij meer dan 7 dagen ziekte ontvang je een uitkering vanaf de datum van het medisch attest.
We sommen er enkele op.
Oncologische patiënten kunnen de integratietegemoetkoming en inkomensvervangende tegemoetkoming aanvragen. Om dit te bekomen moet aan een aantal criteria voldaan worden: zelfredzaamheid, inkomen, nationaliteit en verblijf. Maatschappelijk werkers van een mutualiteit, gemeente en OCMW kunnen jou hiermee verder helpen.
Daarnaast kunnen er een aantal verminderingen van lasten worden aangevraagd, zoals vermindering van personenbelasting en onroerende voorheffing.
Op het moment dat een volwassen persoon langdurig ziek is, bestaat de mogelijkheid om als ouder een verhoogd bedrag van het groeipakket te ontvangen voor eventuele kinderen die nog thuis leven en financieel ten laste zijn van de ouders. Opgelet, dit kan enkel als het gezamenlijk inkomen niet boven een bepaald bedrag uitkomt.
Hulp van derden. Om te bepalen waar je recht op hebt, worden er punten toegekend op basis van de problemen die je ondervindt in je dagelijks functioneren. Afhankelijk van het aantal punten kan er een vergoeding worden toegekend. Je kan hiervoor contact opnemen met jouw mutualiteit.
Voor andere tegemoetkomingen kan je onder andere terecht bij je mutualiteit, sociale dienst van het ziekenhuis of neem zeker een kijkje op volgende website.
Wat met je werk? Financiële- en verlofmogelijkheden voor de mantelzorger
Je kan als mantelzorger ook verlof en een financiële tussenkomst aanvragen om de zorgen op jou te nemen.
Werk je in loondienst?
Een mantelzorger die een groot deel van de zorg op zich neemt, komt in aanmerking voor volgende onderstaande zaken:
Om advies te krijgen welke mogelijkheden je kan combineren, neem je best contact op met de personeelsdienst of met de betrokken diensten waar in onderstaande links naar verwezen wordt.
Je hebt hier recht op als de behandelende arts een attest voorziet waarin staat dat je de palliatieve verzorging op jou zal nemen. Je werkgever kan dit niet weigeren. Vanaf de datum van je verlofaanvraag tot drie maanden na het einde van je verlof ben je beschermd tegen ontslag. Palliatief zorgverlof kan je ook opnemen indien je palliatieve zorgen geeft aan een niet gezins- en familielid. Meer informatie is beschikbaar op volgende website.
Als je zorgt voor iemand die ernstig ziek is, heb je recht op verlof voor medische bijstand. Dit geldt voor gezinsleden, bloedverwanten tot de tweede graad en aanverwanten tot de eerste graad. Meer informatie kan je hier terugvinden.
Mantelzorgverlof kan je aanvragen als je zorgt voor iemand die ernstig ziek is. Dit hoeft geen gezin- of familielid te zijn. Je moet wel erkend zijn als mantelzorger. Deze erkenning loopt via het ziekenfonds. Voor meer informatie kan je hier terecht.
Indien je werkt in de privésector, kan je tijdskrediet opnemen via het Vlaams zorgkrediet. Vanaf de datum van je verlofaanvraag tot drie maanden na het einde van je verlof ben je beschermd tegen ontslag.
Meer informatie vind je hier.
In sommige gemeenten kan je deze premie aanvragen. Voor meer informatie kan je terecht op de sociale dienst van je gemeente, het OCMW of het Sociaal Huis.
Als het mantelzorgen even te zwaar wordt, kan je gebruikmaken van respijtzorg. Dan krijg je een korte adempauze en wordt de zorg gedeeltelijk of volledig overgenomen. Meer informatie rond respijtzorg kan je hier terugvinden.
De patiënt kan een zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden aanvragen om zo niet-medische zorg te bekostigen. Het zorgbudget komt op zijn/haar rekening terecht. Meer informatie.
Na het overlijden van je dierbaren heb je recht op rouwverlof. Het rouwverlof valt onder een omstandigheidsverlof of ‘klein verlet’. De duurtijd is afhankelijk van je relatie die je met je dierbare had.
Voor meer informatie kan je terecht bij je werkgever of bekijk volgende website.
Voor meer informatie kan je terecht op de website van de Vlaamse overheid, bij je huisarts, een netwerk palliatieve zorg of je thuiszorgdienst.
Werk je als zelfstandige?
Op de website van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Zelfstandige Ondernemers (RSZV) kan je alle informatie terugvinden rond de uitkering mantelzorg.
- Wanneer heb je recht op de uitkering mantelzorg?
- Welke zorgen komen er in aanmerking?
- Hoe vraag je de uitkering mantelzorg aan
- Hoeveel bedraagt de uitkering mantelzorg?
- …
Als zelfstandige kan je een rouwverlof en rouwuitkering aanvragen. Je kan meer informatie op volgende links terugvinden.
Na het overlijden van je dierbare hebben sommige mantelzorgers recht op een overlevingspensioen
Het overlevingspensioen is het pensioen dat een nabestaande ontvangt na het overlijden van de partner die het pensioen heeft opgebouwd. Het maakt niet uit of de overledene al met pensioen was of niet. Het overlevingspensioen staat ook bekend als weduwepensioen of weduwnaarspensioen.
De voorwaarden variëren, afhankelijk van tot welke groep je hoort.
- De huwelijkspartner van een werknemer of ambtenaar.
- De ex-huwelijkspartner van een ambtenaar.
- De wezen van een ambtenaar.
Op de website van de Federale Pensioendienst vind je alle informatie terug en vind je contactadressen om je te helpen bij de aanvragen.
Partners van zelfstandigen kunnen informatie vinden bij het RSVZ.
Welke financiële omkadering bestaat er wanneer je ziek bent?
Terugbetalingen voor patiënt
Als patiënt met kanker heb je recht op een aantal specifieke terugbetalingen.
Patiënten met of na kanker hebben recht op tegemoetkomingen voor het vervoer naar ambulante behandelingen en raadplegingen.
Openbaar vervoer
Het ziekenfonds betaalt het openbaar vervoer (ticket tweede klas voor trein, tram, bus, metro) volledig terug in het kader van de verplichte ziekteverzekering.
Privéauto
Voor vervoer met een privéauto geeft het ziekenfonds een tegemoetkoming per kilometer in het kader van de verplichte ziekteverzekering. Er is geen beperking in het aantal kilometers. Dat bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd.
Patiënten kunnen ook beroep doen op het niet-dringend ziekenvervoer van Mutas.
Terugbetaling aanvragen
Belangrijk: Bij elk ziekenhuisbezoek moet de patiënt een attest vragen van de afspraak. De patiënt kan het aanvraagformulier verkrijgen bij de sociale dienst of op het secretariaat van de dienst van het ziekenhuis. De behandelend arts vult daarop de data van de raadplegingen en behandelingen in en ondertekent het.
Het ondertekende formulier bezorgt de patiënt samen met eventuele betalingsbewijzen aan het ziekenfonds.
Patiënten met een laag inkomen en hoge medische kosten kunnen een beroep doen op het Kankerfonds van Stichting tegen Kanker en Kom op tegen Kanker.
- Dat kan oplopen van 250 tot 1750 euro per jaar.
- Als patiënt en/of mantelzorger kan je dit niet zelf aanvragen. Daarvoor kan je terecht bij een maatschappelijk werker van het ziekenfonds, de sociale dienst van het ziekenhuis, het OCMW of het wijkgezondheidscentrum.
- Hou vanaf het begin al je medische EN niet-medische kosten goed bij! Niet-medische kosten zijn bijvoorbeeld: verplaatsingen, psychosociale hulp, poetshulp en zorgmateriaal.
Verhoogde terugbetaling voor risicopatiënten borstkanker
Voor asymptomatische patiënten met een sterk verhoogd risico op borstkanker (life time risk van 30% of meer) is er een terugbetaling van de jaarlijkse mammografie, echografie en MR-scan voorzien.
Een mammografie, echografie en MR-scan die onder de terugbetalingsregeling vallen, mogen niet op dezelfde dag plaatsvinden als een van de volgende onderzoeken: screeningsmammografie, diagnostische mammografie, diagnostische echografie, punctiebiopsie of standaard MR-scan.
- Vergoeding voor mammografie en echografie is beperkt tot één keer per jaar. Extra onderzoeken vereisen een gemotiveerde aanvraag.
- Een NMR kan slechts één keer per jaar vergoed worden.
Andere patiënten
Andere patiënten dienen een diagnostisch onderzoek aan te vragen, waarbij de patiënt het standaard remgeld betaalt.
bron: UZ Leuven
Bij haarverlies is er tussenkomst voor de aankoop van een pruik. Hier heb je om de 2 jaar recht op. Sommige hospitalisatieverzekeringen vergoeden een deel van het remgeld dat de patiënt betaalt. Er is geen tussenkomst voor alternatieve hoofdbedekkingen, zoals mutsjes en turbans.
Terugbetaling van verzorgingsmassage/ schoonheidsbehandelingen voor kankerpatiënten.
Een massage kan deugd doen en zorgt voor de nodige ontspanning. Maar ga altijd eerst in overleg met je arts of dit kan.
Massagevergoedingen voor kankerpatiënten in België zijn enkel van toepassing wanneer uitgevoerd door een kinesitherapeut en worden gedekt door de verplichte ziekteverzekering.
Het RIZIV verstrekt gedetailleerde lijsten met honoraria, prijzen en tegemoetkomingen van kinesitherapeuten. Raadpleeg je ziekenfonds voor verdere verduidelijking.
Voor massages door andere zorgverleners en schoonheidsspecialisten voorziet de verplichte ziekteverzekering geen vergoeding. Sommige ziekenfondsen en privéverzekeraars bieden echter gedeeltelijke terugbetaling via de aanvullende ziekteverzekering. Informeer bij hen naar de mogelijkheden en voorwaarden.
Masseurs bepalen zelf hun tarieven per behandeling. Vraag vooraf naar het gehanteerde tarief om verrassingen te voorkomen.
In ziekenhuizen zijn massages voor mensen met kanker doorgaans bijna altijd kosteloos; inschrijving op voorhand is vaak de enige vereiste.
Bij mensen met borstkanker is er een tussenkomst voor een borstprothese.
Als het gaat over reconstructie, valt dit onder plastische chirurgie. Het is belangrijk om je hier goed te laten informeren in het ziekenhuis, door de artsen, onco-coaches en mutualiteit op welke tussenkomst je recht zal hebben. Deze tussenkomst loopt via de nomenclatuur, vastgelegde bedragen die toegepast kunnen worden.
- Meer tijd en ruimte van je arts
Als je de diagnose van kanker krijgt, heb je recht op een gratis uitgebreide raadpleging waarin je arts de tijd kan nemen om de behandelingsmogelijkheden zorgvuldig toe te lichten.
- Voor je prothesen
- Als je een poortkatheter nodig hebt (een dun, flexibel buisje dat in een grote ader onder je sleutelbeen wordt geplaatst als je chemotherapie krijgt)
- Als je last hebt van lymfoedeem (een opstapeling van lymfevocht net onder de huid)
- Als je zaadcellen of eicellen wil laten invriezen
- Als je een stoma krijgt
- Als het strottenhoofd wordt verwijderd (laryngectomie)
Op bovenstaande heb je recht tijdens je ziekteproces.
Bron: Stichting Tegen Kanker
Wat als je niet meer zal genezen?
Tegemoetkomingen voor de palliatieve patiënt
Soms krijgt de patiënt de boodschap dat hij niet meer zal kunnen genezen. Vanaf dan komen onderstaande tegemoetkomingen in aanmerking.
Het palliatief statuut
Als je van je arts te horen krijgt dat je niet meer zal genezen, heb je palliatieve zorgnoden. Lees hier meer over palliatieve zorg.
Dit kan gaan over een korte periode, maar kan maanden en zelfs jaren duren.
Indien je palliatieve zorg thuis ontvangt, kan je een beroep doen op verschillende financiële tegemoetkomingen. Om in aanmerking te komen voor deze financiële tegemoetkomingen, moet je over het ‘statuut van palliatieve patiënt’ beschikken. Dit statuut kan je via je huisarts aanvragen.
Bron: Palliatieve Zorg Vlaanderen
- Je lijdt aan één of meerdere onomkeerbare aandoeningen die ongunstig evolueert.
- Je algemene, fysieke of psychische toestand gaat ernstig achteruit, en therapie of revalidatie hebben geen invloed op de ongunstige evolutie.
- Je hebt een slechte prognose (een levensverwachting van minder dan drie maanden).
- Je hebt ernstige fysieke, psychische, sociale en geestelijke noden.
- Je wordt thuis verzorgd en hebt het voornemen om thuis te sterven.
- Je wordt ondersteund door je eigen hulpverleners (huisarts, mantelzorger…) en of door de palliatieve thuiszorgequipe.
- Je hebt nood aan permanente ondersteuning en toezicht (bijvoorbeeld van een mantelzorger), specifieke medicatie, verzorgingsmateriaal, hulpmiddelen of psychosociale bijstand, of dagelijkse verzorging door een verpleegkundige.
Meer informatie op de website van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV)
Het palliatief forfait
Wanneer iemand palliatieve zorg thuis krijgt, heeft de patiënt recht op een palliatief forfait (vroeger heette dit de palliatieve premie). Dit forfait is een vergoeding die de patiënt/mantelzorger krijgt voor de extra kosten die gemaakt worden om iemand thuis te kunnen verzorgen. Als je in het ziekenhuis verblijft of een woonzorgcentrum heb je dus geen recht op deze premie. Daarnaast zijn er ook extra vergoedingen. Er is bijvoorbeeld een verhoogde tegemoetkoming voor onder andere medicatie of voor het remgeld voor de kinesitherapeut.
Kinderen en jongeren
Voor kinderen en jongeren in een oncologische palliatief zorgtraject kan je verhoogde zorgtoeslag aanvragen. Dat betekent dat de ouders een bedrag via het groeipakket (vroeger: de kinderbijslag) worden uitbetaald.
De beoordeling van de evaluerend arts wordt uitgedrukt in punten.
Op basis van dit aantal punten zal je uitbetaler van het Groeipakket beslissen of je kind recht heeft op de zorgtoeslag, voor welke periode en het bedrag van de zorgtoeslag bepalen. Het bedrag is namelijk afhankelijk van de ernst van de ondersteuningsnood.