Welzijn en zelfzorg
Als mantelzorger is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Je bent misschien nog werkzaam, je hebt misschien (klein)kinderen of vervult nog andere taken of zorgen. Daardoor kan je soms het gevoel krijgen dat je veel balletjes in de lucht moet houden. Daarom willen we in dit stukje het belang van zelfzorg aanstippen. Daarnaast brengen we graag het thema ‘Welzijn’ onder de aandacht.
Wat vind je hier?
Zelfzorg
Draag jij zorg voor jezelf?
Zorg dragen voor jezelf als mantelzorger is niet altijd even gemakkelijk. Misschien krijg je soms het gevoel dat je over je grenzen gaat. Het is daarom belangrijk om goed voor je jezelf te blijven zorgen.
“Na de eerste keer mantelzorgen moest mijn lichaam echt bekomen en afkicken van alle stress en adrenaline. Je gaat zo in overdrive zonder dat je het beseft. Mijn tip naar andere mantelzorgers is om te luisteren naar je lichaam. Te denken aan jezelf. Beter enkele bezoeken brengen zodat je er met volle aandacht bij bent dan elke dag vluchtig 5 minuten binnen springen zonder tijd en energie te hebben voor een écht gesprek. Daar heeft niemand iets aan.”
Op de website van het Vlaams Expertisecentrum Mantelzorg kan je informatie terugvinden rond ‘Zelfzorg’. Op deze pagina maakt men bijvoorbeeld het verschil duidelijk tussen draagkracht en draaglast. Je kan er onder andere een test terugvinden om te weten of dit nog in evenwicht zit.
Ook als mantelzorger heb je noden en behoeften. Maar hoe krijg je deze noden en behoeften in kaart? Neem een kijkje op volgende website. Zij bieden verschillende hulpmiddelen aan zoals ‘Samenspraak’. Dit is een fiche die jij en eventueel andere zorgverleners kunnen invullen om noden te detecteren. Zo kunnen er concrete afspraken gemaakt worden en kan de zorg goed op elkaar afgestemd worden.
Mantelzorgorganisaties
Zorg dragen voor iemand dierbaar is niet altijd gemakkelijk. Weet dat je er niet alleen voor staat! Praten met anderen in vergelijkbare situaties kan helpen. Zes erkende mantelzorgverenigingen in Vlaanderen bieden lotgenotencontact via ontmoetingsmomenten en infosessies aan. Je kan er van anderen leren, steun vinden en de kracht van een groep ervaren. Ontdek hier de contactgegevens van de mantelzorgorganisaties. Weet dat je als jonge mantelzorger terecht kan bij ZoJong! en als Franstalige in Brussel bij Aidants Proches Bruxelles.
Activiteitenkalender
Hier kan je de activiteitenkalender van de 6 erkende mantelzorgorganisaties terugvinden.
Mantelzorgcoaches
Samana beschikt over Mantelzorgcoaches. Zij bieden een luisterend oor en ondersteuning. Klik hier om te ontdekken wat de mantelzorgcoaches voor jou kunnen betekenen.
Cursus Zelfzorg
Daarnaast biedt Samana een cursus zelfzorg aan in 9 sessies.
Meer info kan je hier terugvinden.
Andere zelfzorg tips
Neem een kijkje bij het aanbod van inloophuizen.
Zoek contact met lotgenotengroepen of zelfhulpgroepen.
Doe beroep op de telefonische ondersteuning van de Stichting tegen Kanker.
Bekijk het aanbod in je gemeente, soms organiseren lokale dienstencentra ontmoetingsmomenten.
Spreek met zorgverleners in een ziekenhuis zoals de trajectbegeleider, een verpleegkundige, de medewerker zingeving en spiritualiteit, de onco-psycholoog, de maatschappelijk en sociaal werkers.
Praat erover met je huisarts.
Bij het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) kan je ook steeds terecht.
Raadpleeg een psycholoog. Iedereen heeft recht op terugbetaling via de verplichte ziekteverzekering. Informeer naar de voorwaarden bij je mutualiteit.
Neem eens een kijkje op de Nederlandse website Mantelzorg Balans. Dit is een platform waar je als mantelzorger online oefeningen kan terugvinden.
Er bestaan heel wat boeken rond Zelfzorg, bijvoorbeeld het boek van Nina Mouton. Hier kan je meer over haar visie lezen.
Zoek plaatsen op die je troost bieden, dat kan in de natuur, een gezellige koffiebar, enzovoort.
Maak tijd voor andere contacten die geen ‘zorg’ vragen.
Ook het contact met dieren kan troost bieden. Denk bijvoorbeeld aan zorgboerderijen of kinderboerderijen. Zoek er een in de buurt en trek er heen, al dan niet met kinderen. Zelfs vanop een bankje toekijken kan een helend effect hebben. Neem eventueel een tijdschrift of boek mee. Het belangrijkste is om even uit je rol van mantelzorger te stappen.
Heb je financiële bekommernissen als mantelzorger of zie je dat je naasten financiële zorgen heeft? Ook daarmee kan je terecht bij de mantelzorgverenigingen, sociale diensten van mutualiteiten of een ziekenhuis. Of bekijk het themablok ‘Financiële informatie en werk’.
Weet je wat respijtzorg is?
Brontekst: Palliatieve Zorg Vlaanderen
Als je voor iemand zorgt en je nood hebt aan een korte adempauze, kan je de palliatieve zorg tijdelijk volledig of gedeeltelijk laten overnemen. Je kan kiezen tussen ondersteuning thuis of buitenshuis.
Buitenshuis kan je voor de zorgen van je dierbare terecht in een hospice/palliatieve eenheid, dagverzorgingscentra, revalidatiecentra, centra voor kortverblijf.
Welzijn
Welzijn tijdens de zorgen is een belangrijk item voor zowel jou als voor je dierbare. Onderstaande geven we enkele zaken mee die het welzijn kunnen verbeteren.
Wat met het welzijn van de mantelzorger?
We willen aanstippen dat je als mantelzorger soms nood hebt om dingen apart of alleen te doen. En dat is helemaal ok.
Op de website mantelzorgers.be kan je bijvoorbeeld lezen dat mantelzorgers die nog gaan werken vaak de combinatie tussen zorgen en werken als positief ervaren. Het is een vorm van afleiding, een bron van sociaal contact en een erkenning van hun inzet en kwaliteiten.
Ook het uitoefenen van eigen hobby’s worden als positief ervaren voor het welzijn. Vrienden en andere sociale contacten kunnen hierin ook een rol spelen.
“Ik heb in die periode veel steun gehad aan yoga. Voor mijn vrouw ziek werd, was ik een opleiding begonnen om yogaleraar te worden en daar is vrij veel aandacht voor de filosofie achter de yoga. Dat is een stuk mijn zelfzorg geweest.”
Wat kunnen jullie samen doen?
Voer samen een relaxatieoefening uit. Vertel een ontspannend verhaal of doe een mindfulness oefening waarbij je jouw naaste laat focussen op het sluiten van de ogen, het ontspannen van de spieren en op een rustige ademhaling.
Heb je wat inspiratie nodig?
Je vindt tal van korte visualisatieteksten via deze link.
Zoek samen de natuur op
Ga samen iets eten of drinken
- Op deze pagina zijn er heel wat tips rond voeding en goede eetgewoonten terug te vinden. Je vindt er ook een receptenboekje.
- Zorg ervoor dat je naaste zich buiten comfortabel voelt.
- Denk aan het transport en kies voor een locatie die niet te ver is gezien mogelijke vermoeidheid of ongemakken.
- Verlaat de eigen woonst en zoek een ‘frisse’ omgeving op, omdat dit een positieve invloed kan hebben op het gemoed.
Sommige mantelzorgorganisaties bieden mantelzorgvakanties aan. Er bestaan in Vlaanderen en in Wallonië zorghotels en aangepaste vakantieverblijven.
Ga je naar het buitenland? Voor meer praktische informatie kan je terecht op de website van Stichting tegen Kanker.
Look good, feel good
Nagels vallen in het slechtste geval uit. Na de behandeling komen ze gelukkig ook wel terug. Maar wanneer ze niet uitvallen, kampt de patiënt vaak met broze nagels. Deze extra verzorgen en er geregeld een leuk kleurtje op laten aanbrengen, geeft vaak een fijn gevoel. Waarom maak je er dan geen relaxerend momentje van? Ga samen naar de schoonheidsspecialiste voor een manicure en/of pedicure. Ontspan en klets intussen bij. Of sluit de ogen even en geniet.
Een zorgvuldig gekozen en nauwkeurig aangebrachte make-up kan verbazingwekkende resultaten opleveren voor je gezicht, met name door je sterke punten subtiel te accentueren en onzuiverheden te camoufleren. Er zijn speciaal opgeleide schoonheidsspecialisten die zich richten op de verzorging van mensen met kanker. Sommige ziekenhuizen hebben zelfs dergelijke specialisten in dienst. Het is raadzaam om hun advies in te winnen over geschikte producten en technieken.
Kristof (50)
Infobrochure ‘Goed verzorgd, beter gevoel’ van Stichting tegen Kanker.
Kristof (50)
Op de website van Stichting tegen Kanker vind je de gids ‘Goed verzorgd, beter gevoel’. Hierin vind je heel wat schoonheidstips voor mensen met kanker: het belang van zelfbeeld, haarverzorging, gelaatsverzorging, lichaamsverzorging, tips na een borstoperatie en welzijn en schoonheid. Je kan deze hier terugvinden. Of bekijk deze pagina. Naast tips kan je er tutoriasl/filmpjes bekijken rond o.a. het aanbrengen van make-up en de verzorging van het gelaat.
Wat met seksualiteit en intimiteit?
Omdat je lichaam en lichamelijkheid veel impact kent door het ziekteproces, heeft dit gevolgen op de beleving van seksualiteit en intimiteit.
Stichting tegen kanker biedt een aanbod aan informatie en tips over seksualiteit en intimiteit.
- Wat kan tijdens een behandeling?
- Welke invloed hebben behandelingen op jullie intimiteit?
- Wat als je partner palliatieve zorgen krijgt?
Klik hier voor meer informatie, podcasts en een brochure rond dit thema.